Młodzieżowy Dom Kultury im. Marii Gwizdak jest oświatowo-wychowawczą placówką wychowania pozaszkolnego, działającą na warszawskich Bielanach od prawie sześćdziesięciu lat. MDK realizuje zadania edukacyjne, wychowawcze, kulturalne, profilaktyczne, opiekuńcze, prozdrowotne, rekreacyjne i sportowe poprzez prowadzenie zajęć wspierających rozwój dzieci i młodzieży. Głównym celem placówki jest rozwijanie zainteresowań, uzdolnień i doskonalenie umiejętności oraz pogłębianie wiedzy, kształtowanie umiejętności spędzania wolnego czasu, poszanowania dziedzictwa kulturowego regionu, kraju i innych kultur oraz poczucia własnej tożsamości, w szczególności narodowej, etnicznej i językowej, przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym.
MDK jest placówką działającą na podstawie ustawy o systemie oświaty i podlega pod warszawskie Biuro Edukacji. Zgodnie z art. 55 ustawy w każdej placówce oświatowej działa samorząd uczniowski. Potrzeba wsparcia samorządu MDK, nazywanego tutaj Radą Wychowanków była bezpośrednią przyczyną zaangażowania się placówki w projekt Włączeni.
Diagnoza potrzeb, od której rozpoczęliśmy prace w projekcie, pokazała, że w placówce bardzo sprawnie realizowane są wszelkie działania w formule zajęć dla dzieci i młodzieży. Cieszą się one dużą popularnością i frekwencją, są różnorodne, odpowiadają na bardzo szerokie potrzeby młodzieży. Ponieważ jednak mają one formę zajęć w ścisłych ramach czasowych a ich uczestnicy najczęściej odprowadzani i następnie odbierani są przez rodziców lub opiekunów, brakuje w MDKu przestrzeni i formuły na swobodne spędzanie w nim czasu. Pomysłem na stworzenie takiej przestrzeni było wzmocnienie znaczenia Rady Wychowanków – danie możliwości współdecydowania o placówce i współtworzenia jej oferty przez młodzież.
Do tej pory Rada Wychowanków nie działała skutecznie. Ani młodzież nie była chętna do brania udziału w jej pracach ani opiekunowie nie byli wystarczająco zaangażowani. W roku szkolnym 2017/18 dyrekcja MDKu przekazała samorząd pod opiekę dwóch nauczycielek – Ewy Waśkiewicz i Emilii Polańskiej, które z dużą energią i wiarą w sensowność wzmocnienia samorządu przystąpiły do prac.
Nauczycielki rozpoczęły od otwarcia wyborów do Rady Wychowanków. Przygotowały ogłoszenie informujące, że wychowankowie mogą się zgłaszać jako kandydaci do Rady. Do zgłaszania się miał nakłaniać plakat i specjalne karteczki do wypełnienia – na których można było wpisać informacje o kandydacie – imię, nazwisko i zgodę rodzica. Karteczki należało wrzucać do skrzynki inicjatyw wychowanków. Niestety, pomimo zaangażowania nauczycielek nikt się nie zgłosił. Nauczycielki postanowiły więc promować zaangażowanie w samorząd bezpośrednio wśród uczestników swoich zajęć. Włączyły w to także innych nauczycieli i wspólnie przekonywali młodzież, że zaangażowanie w Radę wychowanków jest dla nich szansą na współdecydowanie o tym, co dzieje się w MDK. Dzięki zaangażowaniu nauczycieli udało się zebrać pięciu aktywnych, chętnych do działań i gotowych wystartować w wyborach wychowanków – dwóch chłopaków, i trzy dziewczyny.
Ogłoszono więc wybory. Kandydaci, wraz z opiekunkami przygotowali plakat wyborczy, na którym znalazła się informacja o wyborach oraz imiona i nazwiska kandydatów a także urna wyborcza z karteczkami do oddawania głosów. Głosować mógł każdy z wychowanków MDKu, na jednego z kandydatów.
Opiekunkom Rady Wychowanków zależało na wzmocnieniu potencjału, jaki zobaczyły w grupie kandydujących. Chciały więc, aby wybory nie wyeliminowały nikogo z nich a jedynie wyłoniły przewodniczącego i jego zastępcę. Tak też się stało – Rada Wychowanków liczy pięciu członków.
Bezpośrednio po wyborach zostały ogłoszone ich oficjalne wyniki a opiekunki Rady Wychowanków zorganizowały jej pierwsze spotkanie. Członkowie zapoznali się z regulaminem i rozpoczęli wspólne planowanie działań na rok szkolny 2017/18. Przygotowali harmonogram działań i umówili się na spotkania – w zależności od potrzeb, w określonych terminach.
Pierwszym pomysłem na działanie Rady Wychowanków było zorganizowanie imprezy walentynkowej. Przygotowali plan, rozpisali harmonogram przygotowań i pomysły na atrakcje towarzyszące imprezie. Zaplanowali ogłoszenie konkursu na kartkę walentynkową w którym każdy z wychowanków będzie mógł przygotować pracę i wrzucić ją do specjalnej skrzynki; losowanie imion wraz z wróżbami walentynkowymi oraz pocztę walentynkową.
Stworzenie działającego i zaangażowanego samorządu w placówce edukacyjnej jest często wyzwaniem. To, jak w rzeczywistości funkcjonują samorządy uzależnione jest w dużym stopniu od woli i świadomości dyrektora oraz rady pedagogicznej – to oni są odpowiedzialni za stworzenie przestrzeni do działania dla młodzieży. Celem istnienia samorządu jest włączenie młodych ludzi w życie placówki, danie im poczucia wpływu na otoczenie, zaangażowanie ich w dyskusję i podejmowanie decyzji. W Młodzieżowym Domu Kultury im. Marii Gwizdak udało się stworzyć zaangażowany samorząd przy mądrym wsparciu nauczycielek. Teraz, kolejnym wyzwaniem jest włączanie go we współdecydowanie o placówce, oddawanie pola do podejmowania inicjatyw i aktywności. Trzymamy kciuki!