Pilotażowa edycja programu Klasna Shkola trwała od kwietnia do listopada 2015 roku (Od grudnia kontynuujemy pracę w szerszym zakresie).

W tym czasie:

  • opracowaliśmy model pracy szkół dopasowanych do ukraińskich potrzeb i warunków (dzięki konsultacjom, wizytom studyjnym i raportowi dotyczącemu ukraińskiego systemu oświaty);

Zdecydowaliśmy się na początek zaproponować szkołom wypracowanie (metodą debat i dyskusji, włączających uczniów w proces podejmowania decyzji) Kodeksu 2.0 – czyli zestawu zasad określających, jak mądrze korzystać z nowych technologii do uczenia się i nauczania. Szkoły miały rozmawiać o prawach autorskich, bezpieczeństwie w sieci, współpracy i dzieleniu się wiedzą z wykorzystaniem nowych technologii – a wszystko to, w odniesieniu do głównych zasad Szkoły z Klasą: szkoła dobrze uczy i rozwija każdego ucznia i uczennicę, szkoła mądrze ocenia, szkoła uczy myśleć i rozumieć świat, szkoła uczy współpracy i wrażliwości, szkoła buduje zaufanie, tworzy dobry klimat, Szkoła uczy życia w nowoczesnym świecie. Kolejnym krokiem jest wprowadzenie zasad w życie, do codziennej pracy szkoły.

  • przygotowaliśmy materiały edukacyjne dla szkół w języku ukraińskim;
  • uruchomiliśmy stronę internetową programu (www.klasnashkola.eu, wraz z mechanizmem blogów edukacyjnych dla szkół;
  • zorganizowaliśmy 2-dniową konferencję inaugurującą program, z udziałem m.in. ministrów edukacji z Polski i Ukrainy, połączoną z debatą nad stanem reform edukacyjnych w Ukrainie (debata organizowana we współpracy z polskim MEN i szwedzką organizację SKL) oraz praktycznymi warsztatami dla nauczycieli biorących udział w programie;
  • zamiast planowanych 10, udało się zaangażować 23 szkoły, które zdecydowały się wziąć udział w programie. Każda szkoła założyła bloga, na którym opowiada o swojej pracy w programie;
  • każdą szkołę wspiera polski mentor – który dzieli się swoim doświadczeniem, komentuje i motywuje szkoły do dalszego działania.

Teraz przed szkołami kolejne zadania – projekty edukacyjne z wykorzystaniem nowych technologii.

Organizatorzy także stają przed wyzwaniem – chcemy w tej edycji programu wyszkolić pierwszą grupę ukraińskich mentorów-liderów,  która zacznie przejmować funkcję polskich ekspertów.

 

Szczegółowy opis zadań:

WIZYTA STUDYJNA

Na przełomie czerwca i lipca 2015 odbyliśmy kilkudniową wizytę studyjną w Ukrainie, podczas której wraz z Poliną Verbytską reprezentującą Novą Dobę, odbyliśmy szereg spotkań z ludźmi zaangażowanymi w ukraińską edukację, z mediami, organizacjami pozarządowymi oraz wybranymi szkołami. Zarówno spotkania w Ministerstwie Edukacji i Nauki Ukrainy oraz Werchownej Radzie, jak i w szkołach utwierdziły nas w przekonaniu, że kierunek zmian, który wybraliśmy jest słuszny, a moment – odpowiedni. Ze spotkania z przedstawicielami mediów w Instytucie Polskim wyszliśmy z poczuciem, że możemy zainicjować także zmianę narracji mediów – wszyscy zgodzili się, że najwyższy czas zacząć mówić o szkole również w kontekście osiągnięć, a nie tylko skandali i wpadek, jak to miało miejsce dotychczas.

Naszą wizytę w Kijowie i zapowiedź projektu odnotowało kilka portali informacyjnych:

 

MATERIAŁY EDUKACYJNE

Po powrocie z wizyty studyjnej opracowaliśmy materiały dla uczestników programu. Polscy i ukraińscy eksperci napisali teksty merytoryczne poruszające m.in. takie zagadnienia, jak:

  • rola nauczyciela w XXI wieku,
  • ocenianie kształtujące,
  • praca metodą projektu,
  • praca zespołowa,
  • debaty uczniowskie,
  • praca na blogach.

Materiały te mają przybliżyć ukraińskim szkołom metody pracy z młodymi ludźmi, które sprawdziły się w polskiej szkole. Większość z nich ma formę poradników i zbiorów praktycznych rozwiązań. Wszystkie dostępne są w Internecie na licencji CC BY-SA (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach). Uczestnicy programu oraz wszyscy zainteresowani mogą korzystać z nich nieodpłatnie i bez ograniczeń. Materiały dostępne są na stronie ceo.org.pl/ukraina oraz na platformie blogowej klasnashkola.eu.

 

KONFERENCJA W KIJOWIE

W dniach 14 – 15 września 2015 wspólnie z MEN RP i szwedzką organizacją SKL International zorganizowaliśmy w Kijowie otwierającą program konferencję warsztatową pt. Ukrainian education reform in European perspective. Change begins in schools.

Pierwszy dzień wydarzenia poświęcony był dyskusjom na temat zbliżającej się reformy decentralizującej ukraińską oświatę oraz wyznaczającą jej kształt na następne lata. W panelach dyskusyjnych udział wzięli przedstawiciele ministerstw edukacji obydwu krajów w randze wiceministrów, przewodnicząca ukraińskiej parlamentarnej komisji ds. edukacji i nauki oraz międzynarodowe grono ekspertów. Przedstawiciele MEN oraz CEO wskazywali mocne i słabe strony polskich reform oświatowych na przestrzeni ostatnich 25 lat. Na koniec każdego panelu ok. 150 nauczycielek i dyrektorek szkół zadawało pytania głównym decydentom ukraińskiego systemu oświaty. Dyskusję moderował Piotr Pacewicz.

Drugi dzień konferencji poświęcony był warsztatom, które dla nauczycielek poprowadzili eksperci CEO i MEN. Warsztaty wprost odnosiły się do obszarów, którymi zajmuje się Klasna shkola. Opowiedzieliśmy uczestnikom o zasadach i zadaniach programu. Wpisaliśmy je też w szerszy kontekst społeczno-polityczny. Uczestnicy dowiadywali się jak oddawać uczniom władzę podczas przeprowadzania debat uczniowskich, dyskutowali o roli TIK w nowoczesnej szkole, a na koniec uczyli się posługiwania blogami i przekonywali się, dlaczego warto to robić.

Po konferencji otrzymaliśmy wiele zgłoszeń od szkół zainteresowanych udziałem w projekcie. W konsekwencji przeformułowaliśmy nasze zasady tak, by nikt nie poczuł się w jakikolwiek sposób wykluczony. Każdej szkole daliśmy szansę wzięcia udziału w pilotażu – warunkiem było przesłanie zgłoszenia oraz danych potrzebnych do założenia bloga. Każda szkoła, która zrealizuje wymienione w harmonogramie zadania i opisze je na blogu, otrzyma certyfikat ukończenia pilotażowej fazy projektu.

 

 

DEBATY I SZKOLNE KODEKSY

Od października szkoły przeprowadzają debaty – najpierw klasowe, później obejmujące całą szkołę. Debaty są obowiązkowym zadaniem szkół przyjętych do programu. Mają formułę otwartej dyskusji na temat posługiwania się TIK w nauce w kontekście Sześciu Zasad Szkoły z Klasą. W ich trakcie młodzi ludzie pod okiem nauczycieli wypracowują Szkolne Kodeksy – zbiory zasad, którymi szkoła ma posługiwać się w celu poprawienia swoich standardów. Szkolny Kodeks odnosi się do listy problemów, które spisane zostały w toku debat.

Wiele szkół przypominało o konieczności przestrzegania praw autorskich oraz podkreślało umiejętność krytycznego spojrzenia na treści zamieszczane w Internecie.

Często poruszanym zagadnieniem okazały się zasady bezpieczeństwa oraz przyzwoitego zachowania w Internecie, tzw. netykieta:

Przeprowadzić dodatkowe konwersatoria z przestrzegania prawa w przestrzeni wirtualnej oraz tolerancyjnego podejścia do innych użytkowników Sieci. (Gimnazjum nr 143, Kijów)

W prywatnej szkole „Ateny” w Kijowie udział w debatach wzięli również uczniowie, którzy z powodu choroby nie mogli pojawić się w szkole osobiście – zrobili to za pomocą Skype’a. W ten sposób, nieco spontanicznie, powstał osobny zapis w Kodeksie, mówiący o tym, że:

Każdy uczeń ma prawo do udziału w lekcji za pośrednictwem Internetu (Skype), jeśli z poważnych przyczyn nie może uczestniczyć w lekcji osobiście oraz wyraża wolę dołączenia do zajęć lekcyjnych na odległość. Zapewnienie wyposażenia technicznego (komputer) leży po stronie ucznia, oraz – w miarę możliwości – szkoły. (Prywatna Szkoła „Ateny”, Kijów)

Dla uczniów Szkoły Ogólnokształcącej nr 3 w Margańcu ważne jest rozpowszechnianie rozwiązań TIK nie tylko w szkole, ale także i poza nią:

Pomagaj osobom starszym w posługiwaniu się TIK. Naucz je dokonywać płatności przez Internet. (Szkoła Ogólnokształcąca nr 3, Marganiec)

Z części Kodeksów przebijają się również obawy o to, czy uczniowie nie będą nadużywać praw do posługiwania się narzędziami TIK na lekcjach. Niemal we wszystkich Kodeksach zawarto punkt mówiący o tym, że posługiwanie się narzędziami TIK zależne jest od nauczyciela oraz ma odbywać się wedle ściśle określonych zasad i warunków.

Podczas lekcji posługujemy się wyłącznie własnymi urządzeniami. Jeśli ktokolwiek z uczniów złamie tę zasadę lub wykorzysta urządzenie do gry bądź użytkowania portali społecznościowych, cała klasa otrzyma zakaz posługiwania się narzędziami TIK. (Szkoła nr 10, Marganiec)

Przebieg debat wraz z wypracowanymi kodeksami szkoły opisują na platformie blogowej klasnashkola.eu.

 

BLOGI

Oprócz dokumentowania działań w projekcie, szkoły na blogach opisują także inne wydarzenia, jak udział w ogólnokrajowym dyktandzie ortograficznym, czy konkursie tanecznym.

Dzięki możliwości komentowania, pod wpisami toczą się dyskusje, w których uczniowie, nauczyciele, a czasem nawet rodzice uczniów wymieniają się pomysłami na nowoczesną szkołę i wspólnie zastanawiają się nad nowymi rozwiązaniami proponowanymi w Szkolnych Kodeksach.

Wsparcie merytoryczne zapewniają uczestnikom doświadczone mentorki z polskich szkół. Polski koordynator odpowiada za wsparcie techniczne na platformie.

 

TARGI 2.0

Targi 2.0 są dodatkowym zadaniem dla chętnych szkół. Podczas targów zespoły uczniowskie za pomocą narzędzi TIK pokazują, jak zasady kodeksu stosować na co dzień. Wydarzenie ma charakter ogólnoszkolny, pozwala wszystkim uczniom i nauczycielom poznać praktyczne zastosowanie zasad wypracowanego w szkole Szkolnego Kodeksu. Przebieg Targów 2.0 uczestnicy opisują na blogach, ich organizację nagradzamy na blogach specjalną odznaką. Do tej pory dostały ją szkoły w Kozowej oraz Dubecznem. Planujemy, by na dalszych etapach projektu organizacja targów była obowiązkowym zadaniem dla wszystkich szkół biorących udział w programie.